We ontvangen iedere dag e-mails van paardenbezitters. Veel van hen zijn wanhopig, omdat ze niet weten waarom hun paard er slecht aan toe is.  "Mijn merrie knarst met haar tanden". "Mijn ruin trapt met zijn hoeven naar zijn buik zodra hij de singel ziet." "Mijn paard eet niet goed en heeft vaak koliek."

Waarom vallen paarden af?

Er is meestal een goede reden voor plotseling gewichtsverlies. Maar hoe uiten gebitsproblemen of een wormbesmetting zich, waar moet je op letten bij de huisvestingsomstandigheden van je paard, wat triggert stress bij jouw paard en hoe herken je een ziekte? Is de overdaad aan meningen van stalvrienden, rij-instructeurs, voedingsadviseurs en de vele fora en groepen op het internet zo groot en gevarieerd, zodat je door de bomen het bos niet meer ziet? 

Gebitsproblemen bij paarden

Gebitsproblemen manifesteren zich bijvoorbeeld indien jouw paard tijdens het kauwen voer uit zijn mond laat vallen of als het plotseling aarzelend eet. Vaak reageren paarden gevoelig op het bit, soms hebben ze zelfs weerstand om het bit überhaupt te accepteren. 

Verdere symptomen zijn:  

• Langzaam eten
• Ongewone kauwbewegingen 
• Morsen van krachtvoer
• Uitspugen van hooiproppen
• Vermeerderd speekselen
• Verlies van voer
• Proppen maken van hooi
• Vermoeilijkt kauwen 
• Heen en weer schuiven van voer in de mond
• Sabbelen op voer: dikke wangen door het inklemmen van ruwvoer tussen de wang en scherpe kiezen.
  
  

Het kauwen veroorzaakt pijn bij het paard. Het eet minder en door het ontoereikend kauwen wordt het voer in de mond niet voldoende verkleind, waardoor het in het spijsverteringskanaal niet optimaal verteerd kan worden.  Daarbovenop komt het onvoldoende inspeekselen van het voer: het speeksel bevat de stof bicarbonaat, die als zuurbuffer het maagslijmvlies beschermt tegen aanvallen van maagzuur en zo maagproblemen (gastritis, maagzweren) helpt voorkomen. 

Wormen bij het paard

Parasieten in de maag en darm spelen een belangrijke rol bij plotseling gewichtsverlies bij paarden, omdat ze de voedselopname in de darmen belemmeren. Als er bovendien een doffe vacht en een opgezwollen buik te zien zijn, moet men denken aan een wormbesmetting.

Juiste huisvestingsomstandigheden voor paarden

Over huisvesting wordt veel geschreven  en iedere paardeneigenaar doet zijn best om zijn paarden optimaal te houden. Het is belangrijk om de behoeften van paarden in het oog te houden, vooral met betrekking tot ranghogere en laag geplaatste dieren. Zolang bijvoorbeeld dieren die laag staan in de rangorde voldoende ruimte hebben om uit te wijken, blijft de rust in de groep meestal bewaard.

Wanneer laaggeplaatste dieren een plaats vinden waar ze niet gestoord en verdreven worden, blijft ook het stressniveau laag. Als de ruimte echter beperkt is, kunnen dieren die lager in de rangorde staan geen rust vinden om het opgenomen voer te verteren - door de stress  benutten ze het voedsel niet voldoende en verliezen ze gewicht.

Stress en nervositeit bij paarden

Met rust en sereniteit - dat zou fijn zijn, denk je als eigenaar van een nerveus paard. Een nerveus paard vindt geen rust, ook niet voor de voeropname.
Het is een vicieuze cirkel: te weinig voeropname, te weinig energie, te weinig prestatiebereidheid, te veel stress tijdens de training, te veel maagzuur, dat onvoldoende gebufferd kan worden omdat er te weinig gegeten wordt.

Pijn of ziekte bij het paard

Als uw paard plotseling vermagert kan een ziekte de oorzaak zijn. De meest voor de hand liggende zijn maagzweren of maagslijmvliesontstekingen, die door stress, te veel krachtvoer en te weinig ruwvoer of te lange periodes tussen de voerbeurten ontstaan. Als de kolieksymptomen zich steeds opnieuw voordoen en het paard ondanks voldoende voer niet aankomt, is het raadzaam om een gastroscopie uit te laten voeren om duidelijkheid te krijgen.

Als je je zich zorgen maakt over jouw paard en wilt weten wat er achter het gewichtsverlies zit, zullen deze 10 vragen je helpen voor de eerste anamnese:

1. Wanneer begon het paard af te vallen (was het misschien altijd al zo slank)?

2. Welke verandering ging gepaard met het gewichtsverlies (meer stress, verandering van voer, verandering van stal, verandering van training, rangordeproblemen met de andere paarden in de kudde)?

3. Was het paard ziek?

4. Wanneer is het voor het laatst ontwormd?

5. Wanneer was de laatste tandartscontrole?

6. Is het paard "slechts" afgevallen of kun je ook andere fysieke of psychische veranderingen vaststellen (lusteloosheid, verlies van eetlust, verminderde prestaties, spierverlies, gebrek aan glans, brokkelige hoeven)?

7. Hoe is de voerkwaliteit?

8. Staan en wellicht giftige planten op of rondom de wei waar het paard toegang toe heeft?

9. Eet het paard het aangeboden voer of laat het een deel van het voer in de voerbak liggen?

10. Heeft het paard toegang tot ruwvoer en krijgt het hier voldoende van?

In veel gevallen stelt een dierenarts op een gegeven moment vast dat een maagzweer de oorzaak van de klachten is.
Blijkbaar is het probleem, dat de symptomen door veel ruiters niet juist worden geïnterpreteerd.

Meer over dit onderwerp 

Op onze themapagina kun je veel meer info en links vinden over het onderwerp symptomen en tekenen van maagzweren bij paarden.